Μελισσόχορτο για την μνήμη, την κατάθλιψη, την πίεση, χωνευτικό, τονωτικό, τον πυρετό, τις ημικρανίες, τους πόνους, τον έρπητα
*Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου
Το μελισσόχορτο ή lemon balm είναι επίσης γνωστό ως μελισσόφυλλο ή μελισσοβότανο ή αγριομέλισσα ή μελιττίς ή μελισσάκι ή κιτροβάλσαμο. Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (lamiaciae) και η επιστημονική του ονομασία είναι Melissa Officinalis Τα φύλλα του μοιάζουν με εκείνα της μέντας αλλά βγάζουν ένα γλυκό και ελαφρώς λεμονάτο άρωμα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού «γεννά» μικρά λευκά άνθη, γεμάτα νέκταρ, τα οποία προσελκύουν τις μέλισσες. Από τα άνθη του φυτού οι μέλισσες φτιάχνουν ένα από τα καλύτερα μέλια.
Η μυρωδιά του βοτάνου αυτού οφείλεται στο αιθέριο έλαιο που περιέχει κιτράλη, κιτρονελλάλη, λιναλοόλη και γερανιόλη.
Κατά το μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν το μελισσόχορτο για να φτιάχνουν ελιξίρια νεότητας.
Ήταν γνωστό στην αρχαιότητα και αναφέρεται από τους Πλίνιο, Θεόφραστο και Διοσκουρίδη με τις ονομασίες μελόφυλλον, μελίτταιον και μελίτιον. Για περισσότερο από 2000 χρόνια, το μελισσόχορτο ήταν πολύτιμο συστατικό πολλών ελιξηρίων της ζωής, ενώ ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στον τον Αβικέννα, Άραβα γιατρό του 11ου αι. Επί αιώνες ήταν δημοφιλές ως αποτελεσματική θεραπεία για τη μελαγχολία, το λήθαργο, την κακή μνήμη, αλλά και ως βοήθημα για την αποκατάσταση της νεανικής «ζωτικότητας». Οι μοναχοί του μεσαίωνα έβαζαν μελισσόχορτο μέσα σε «τονωτικά» που «ανακούφιζαν την καρδιά», για να δυναμώσουν την καρδιά και να τονώσουν τη διάθεση. Το νερό των Καρμελιτών, – ένα παρασκεύασμα του 17ου αι. που έφτιαχναν οι μοναχές του τάγματος των Καρμελιτών για δυναμωτικό και κατευναστικό των νευρικών πονοκεφάλων και της νευραλγίας, συνδύαζε μελισσόχορτο με φλούδα λεμονιού, μοσχοκάρυδο και ρίζα αγγελικής.
Το μελισσόχορτο είναι πολυετής πόα με πασαλώδη ρίζα. Προτιμά τα βαθιά και καλά στραγγιζόμενα εδάφη, τις σκιερές τοποθεσίες και δεν αντέχει στη ζέστη και τον ήλιο. Για το λόγο αυτό χρειάζεται τακτικό πότισμα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του καλοκαίρι.
Το φυτό είναι ιθαγενές της νότιας Ευρώπης και της περιοχής της Μεσογείου, αλλά σήμερα καλλιεργείται σε όλο το κόσμο. Έχει ύψος 70 με 150 εκατοστά.
Περιέχει ευγενόλη, σιτράλη Α & Β, κοπαίνη, καφεικό οξύ, θυμόλη, ουρσολικό οξύ, λιναλοόλη, λουτεολίνη, ροσμαρινικό, γερανιόλη, γερανιάλη, καρυοφυλλένιο και
σιτρονέλα. Στα τελευταία τρία αποδίδεται και το άρωμά του.
Ιδιότητες
Το μελισσόχορτο είναι γνωστό για την αντισπασμωδική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή του δράση. Η αντιβακτηριακή και αντισταμινική του δράση καθιστά το μελισσόχορτο άριστη θεραπεία για μολύνσεις και αλλεργίες, όπως ο αλλεργικός κατάρρους, το έκζεμα και οι φλεγμονώδεις παθήσεις των ματιών.
Συμβάλλει στη μακροζωία επειδή είναι σωματικό και πνευματικό διεγερτικό.
Τονώνει την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα προκαλώντας διαστολή των περιφερειακών αγγείων, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος.
Θεωρείται πολύ σημαντική η συμβολή του στην καταπολέμηση των ιών. Έρευνες επιβεβαιώνουν μάλιστα την αποτελεσματικότητά του σε περιπτώσεις επιχείλιου έρπητα.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εμπύρετες παθήσεις όπως η γρίπη.
Ανακουφίζει τους σπασμούς του πεπτικού σωλήνα και χρησιμοποιείται στη φυσώδη δυσπεψία. Τονώνει το πεπτικό σύστημα και είναι καλό χωνευτικό, ιδιαίτερα σε κακή χώνεψη από νευρικότητα. Μελέτες έδειξαν πως η κατανάλωση του προστατεύει από τα έλκη. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση Μελισσόχορτου φάνηκε να αυξάνει την έκκριση προσταγλαδίνης Ε2 (prostaglandin E2) και βλεννίνης από τον οργανισμό και τη μείωση της έκκρισης οξέων.
Έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε νευρικές κρίσεις, νευρασθένειες, υστερίες. Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας, έντονου στρες, έντασης και ευερεθιστότητας, ενώ μπορεί να βοηθήσει ακόμα και άτομα με κατάθλιψη, χάρη στις καταπραϋντικές και χαλαρωτικές του ιδιότητες. Κλινικές μελέτες έδειξαν πως η δράση του αυτή οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στοροσμαρινικό οξύ (rosmarinic acid) που περιέχει το βοτανο (και όχι στα αιθέρια έλαια όπως υποστηρίζουν αρκετοί). Πρόσφατη συστηματική έρευνα σε φοιτητές έδειξε πως η κατανάλωση Μελισσοχορτου μείωνε σημαντικά το stress κατά τη διάρκεια των εξετάσεων - οδηγώντας σε καλύτερη συγκέντρωση και επιδόσεις (για ως και 6 ώρες μετά τη κατανάλωση).
Μειώνει το άγχος και τη μελαγχολία επειδή επηρεάζει το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ψυχική διάθεση.
Είναι σπασμολυτικό, σε νευραλγίες προσώπου, δοντιών και αυτιών. Επίσης ρυθμίζει τα έμμηνα σε περιπτώσεις δυσμηνόρροιας και πόνων.
Θεωρείται καλό τονωτικό του εγκεφάλου και εφιδρωτικό. Το μελλισόχορτο καθαρίζει το μυαλό, αυξάνει την αντίληψη και ενισχύει τη μνήμη, έχει αποδειχθεί βοηθητικό σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.
Χάρη στην ιδιότητά του να δρα κατά των πόνων στις νευρικές απολήξεις, το μελισσόχορτο συστήνεται σε ανθρώπους με πονοκεφάλους, ημικρανίες και άλλους πόνους (π.χ. πόνοι περιόδου, πονόδοντος, εντερικοί κολικοί).
Το βάλσαμο του μελισσόχορτου θεωρείται επίσης ότι ηρεμεί τον υπερκινητικό θυρεοειδή αδένα (νόσος Graves).
Ιδανικό για δίαιτα.
Τέλος, θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο σε αμοιβάδες και άλλα παράσιτα των εντέρων.
Δράση κατά του έρπητα
Ερευνητές του πανεπιστημίου του Μέριλαντ ανακάλυψαν ότι το μελισσόχορτο είναι αποτελεσματικό ενάντια στην ερυθρότητα της περιοχής που βρίσκεται ο επιχείλιος έρπητας, ενώ το πρήξιμο υποχωρεί μόλις μέσα σε δύο ημέρες. Η ανακούφιση από τα συμπτώματα του έρπητα είναι άμεση και σημαντική, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται περισσότερες από 10 μέρες για να υποχωρήσει.
Για το διάλυμα γεμίστε μισό βάζο με βότανο και το υπόλοιπο με αλκοόλη(ιδανική είναι η βότκα).Καλύψτε το και αφήστε το σε δροσερό,σκοτεινό μέρος.Ανακινείστε το δύο φορές την ημέρα. Αλλάξτε βάζο. Αναμίξτε 1 δόση διάλυμα,1 δόση νερό βρασμένο που έχει κρυώσει. Έτοιμο το διάλυμα αλλά και το "φάρμακο" για τον έρπη.Το καταναλώνεται τοπικά.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Το μελισσόχορτο δεν συνιστάται σε εγκυμονούσες και θηλάζουσες γυναίκες.
Επιπλέον, ενώ θεωρείται ασφαλές γενικότερα, συχνά αλληλεπιδρά με φάρμακα για τη θεραπεία του θυρεοειδούς.
Είναι προτιμότερο να καταναλώνεται μέχρι δυο ποτήρια την ημέρα.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ
Τα φύλλα του μελισσόχορτου, με τη γλυκιά γεύση και το άρωμα λεμονιού, είναι άριστη προσθήκη για τα ποντς φρούτων, τα κρασιά και τους χυμούς, ενώ το αφέψημα μελισσόχορτου γίνεται αναψυκτικό για τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού.
Εξωτερικές πλύσεις με το αφέψημα, κάνουν καλό στην επιδερμίδα και χαλαρώνουν τα νεύρα. Αλοιφή από τα φύλλα και τα λουλούδια του, καταπραΰνουν τους πόνους των ρευματισμών και των αρθριτικών και βοηθούν στην επούλωση εξωτερικών πληγών.
Στην αγορά κυκλοφορούν στικ με μελισσόχορτο, αλλά επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το αφέψημα μελισσόχορτου ως εξής: Βράζετε 2-4 κουταλιές μελισσόχορτου και αφού κρυώσει βουτάτε μέσα βαμβάκι και ταμπονάρετε την πάσχουσα περιοχή. Μπορείτε να το εφαρμόσετε αρκετές φορές την ημέρα.
*Κλεοπάτρα Ζουμπουρλή, μοριακής βιολόγου
Το μελισσόχορτο ή lemon balm είναι επίσης γνωστό ως μελισσόφυλλο ή μελισσοβότανο ή αγριομέλισσα ή μελιττίς ή μελισσάκι ή κιτροβάλσαμο. Ανήκει στην οικογένεια των χειλανθών (lamiaciae) και η επιστημονική του ονομασία είναι Melissa Officinalis Τα φύλλα του μοιάζουν με εκείνα της μέντας αλλά βγάζουν ένα γλυκό και ελαφρώς λεμονάτο άρωμα. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού «γεννά» μικρά λευκά άνθη, γεμάτα νέκταρ, τα οποία προσελκύουν τις μέλισσες. Από τα άνθη του φυτού οι μέλισσες φτιάχνουν ένα από τα καλύτερα μέλια.
Η μυρωδιά του βοτάνου αυτού οφείλεται στο αιθέριο έλαιο που περιέχει κιτράλη, κιτρονελλάλη, λιναλοόλη και γερανιόλη.
Κατά το μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν το μελισσόχορτο για να φτιάχνουν ελιξίρια νεότητας.
Ήταν γνωστό στην αρχαιότητα και αναφέρεται από τους Πλίνιο, Θεόφραστο και Διοσκουρίδη με τις ονομασίες μελόφυλλον, μελίτταιον και μελίτιον. Για περισσότερο από 2000 χρόνια, το μελισσόχορτο ήταν πολύτιμο συστατικό πολλών ελιξηρίων της ζωής, ενώ ήταν ιδιαίτερα αγαπητό στον τον Αβικέννα, Άραβα γιατρό του 11ου αι. Επί αιώνες ήταν δημοφιλές ως αποτελεσματική θεραπεία για τη μελαγχολία, το λήθαργο, την κακή μνήμη, αλλά και ως βοήθημα για την αποκατάσταση της νεανικής «ζωτικότητας». Οι μοναχοί του μεσαίωνα έβαζαν μελισσόχορτο μέσα σε «τονωτικά» που «ανακούφιζαν την καρδιά», για να δυναμώσουν την καρδιά και να τονώσουν τη διάθεση. Το νερό των Καρμελιτών, – ένα παρασκεύασμα του 17ου αι. που έφτιαχναν οι μοναχές του τάγματος των Καρμελιτών για δυναμωτικό και κατευναστικό των νευρικών πονοκεφάλων και της νευραλγίας, συνδύαζε μελισσόχορτο με φλούδα λεμονιού, μοσχοκάρυδο και ρίζα αγγελικής.
Το μελισσόχορτο είναι πολυετής πόα με πασαλώδη ρίζα. Προτιμά τα βαθιά και καλά στραγγιζόμενα εδάφη, τις σκιερές τοποθεσίες και δεν αντέχει στη ζέστη και τον ήλιο. Για το λόγο αυτό χρειάζεται τακτικό πότισμα, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του καλοκαίρι.
Το φυτό είναι ιθαγενές της νότιας Ευρώπης και της περιοχής της Μεσογείου, αλλά σήμερα καλλιεργείται σε όλο το κόσμο. Έχει ύψος 70 με 150 εκατοστά.
Περιέχει ευγενόλη, σιτράλη Α & Β, κοπαίνη, καφεικό οξύ, θυμόλη, ουρσολικό οξύ, λιναλοόλη, λουτεολίνη, ροσμαρινικό, γερανιόλη, γερανιάλη, καρυοφυλλένιο και
σιτρονέλα. Στα τελευταία τρία αποδίδεται και το άρωμά του.
Ιδιότητες
Το μελισσόχορτο είναι γνωστό για την αντισπασμωδική, αντιφλεγμονώδη και αντιμικροβιακή του δράση. Η αντιβακτηριακή και αντισταμινική του δράση καθιστά το μελισσόχορτο άριστη θεραπεία για μολύνσεις και αλλεργίες, όπως ο αλλεργικός κατάρρους, το έκζεμα και οι φλεγμονώδεις παθήσεις των ματιών.
Συμβάλλει στη μακροζωία επειδή είναι σωματικό και πνευματικό διεγερτικό.
Τονώνει την καρδιά και το κυκλοφορικό σύστημα προκαλώντας διαστολή των περιφερειακών αγγείων, μειώνοντας έτσι την πίεση του αίματος.
Θεωρείται πολύ σημαντική η συμβολή του στην καταπολέμηση των ιών. Έρευνες επιβεβαιώνουν μάλιστα την αποτελεσματικότητά του σε περιπτώσεις επιχείλιου έρπητα.
Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εμπύρετες παθήσεις όπως η γρίπη.
Ανακουφίζει τους σπασμούς του πεπτικού σωλήνα και χρησιμοποιείται στη φυσώδη δυσπεψία. Τονώνει το πεπτικό σύστημα και είναι καλό χωνευτικό, ιδιαίτερα σε κακή χώνεψη από νευρικότητα. Μελέτες έδειξαν πως η κατανάλωση του προστατεύει από τα έλκη. Πιο συγκεκριμένα, η κατανάλωση Μελισσόχορτου φάνηκε να αυξάνει την έκκριση προσταγλαδίνης Ε2 (prostaglandin E2) και βλεννίνης από τον οργανισμό και τη μείωση της έκκρισης οξέων.
Έχει αντικαταθλιπτικές ιδιότητες και είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε νευρικές κρίσεις, νευρασθένειες, υστερίες. Πρόκειται για φυτό εξαιρετικά αποτελεσματικό σε περιπτώσεις αϋπνίας, έντονου στρες, έντασης και ευερεθιστότητας, ενώ μπορεί να βοηθήσει ακόμα και άτομα με κατάθλιψη, χάρη στις καταπραϋντικές και χαλαρωτικές του ιδιότητες. Κλινικές μελέτες έδειξαν πως η δράση του αυτή οφείλεται, κατά κύριο λόγο, στοροσμαρινικό οξύ (rosmarinic acid) που περιέχει το βοτανο (και όχι στα αιθέρια έλαια όπως υποστηρίζουν αρκετοί). Πρόσφατη συστηματική έρευνα σε φοιτητές έδειξε πως η κατανάλωση Μελισσοχορτου μείωνε σημαντικά το stress κατά τη διάρκεια των εξετάσεων - οδηγώντας σε καλύτερη συγκέντρωση και επιδόσεις (για ως και 6 ώρες μετά τη κατανάλωση).
Μειώνει το άγχος και τη μελαγχολία επειδή επηρεάζει το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ψυχική διάθεση.
Είναι σπασμολυτικό, σε νευραλγίες προσώπου, δοντιών και αυτιών. Επίσης ρυθμίζει τα έμμηνα σε περιπτώσεις δυσμηνόρροιας και πόνων.
Θεωρείται καλό τονωτικό του εγκεφάλου και εφιδρωτικό. Το μελλισόχορτο καθαρίζει το μυαλό, αυξάνει την αντίληψη και ενισχύει τη μνήμη, έχει αποδειχθεί βοηθητικό σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.
Χάρη στην ιδιότητά του να δρα κατά των πόνων στις νευρικές απολήξεις, το μελισσόχορτο συστήνεται σε ανθρώπους με πονοκεφάλους, ημικρανίες και άλλους πόνους (π.χ. πόνοι περιόδου, πονόδοντος, εντερικοί κολικοί).
Το βάλσαμο του μελισσόχορτου θεωρείται επίσης ότι ηρεμεί τον υπερκινητικό θυρεοειδή αδένα (νόσος Graves).
Ιδανικό για δίαιτα.
Τέλος, θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο σε αμοιβάδες και άλλα παράσιτα των εντέρων.
Δράση κατά του έρπητα
Ερευνητές του πανεπιστημίου του Μέριλαντ ανακάλυψαν ότι το μελισσόχορτο είναι αποτελεσματικό ενάντια στην ερυθρότητα της περιοχής που βρίσκεται ο επιχείλιος έρπητας, ενώ το πρήξιμο υποχωρεί μόλις μέσα σε δύο ημέρες. Η ανακούφιση από τα συμπτώματα του έρπητα είναι άμεση και σημαντική, δεδομένου ότι στις περισσότερες περιπτώσεις χρειάζεται περισσότερες από 10 μέρες για να υποχωρήσει.
Για το διάλυμα γεμίστε μισό βάζο με βότανο και το υπόλοιπο με αλκοόλη(ιδανική είναι η βότκα).Καλύψτε το και αφήστε το σε δροσερό,σκοτεινό μέρος.Ανακινείστε το δύο φορές την ημέρα. Αλλάξτε βάζο. Αναμίξτε 1 δόση διάλυμα,1 δόση νερό βρασμένο που έχει κρυώσει. Έτοιμο το διάλυμα αλλά και το "φάρμακο" για τον έρπη.Το καταναλώνεται τοπικά.
ΠΡΟΣΟΧΗ
Το μελισσόχορτο δεν συνιστάται σε εγκυμονούσες και θηλάζουσες γυναίκες.
Επιπλέον, ενώ θεωρείται ασφαλές γενικότερα, συχνά αλληλεπιδρά με φάρμακα για τη θεραπεία του θυρεοειδούς.
Είναι προτιμότερο να καταναλώνεται μέχρι δυο ποτήρια την ημέρα.
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ
Τα φύλλα του μελισσόχορτου, με τη γλυκιά γεύση και το άρωμα λεμονιού, είναι άριστη προσθήκη για τα ποντς φρούτων, τα κρασιά και τους χυμούς, ενώ το αφέψημα μελισσόχορτου γίνεται αναψυκτικό για τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού.
Εξωτερικές πλύσεις με το αφέψημα, κάνουν καλό στην επιδερμίδα και χαλαρώνουν τα νεύρα. Αλοιφή από τα φύλλα και τα λουλούδια του, καταπραΰνουν τους πόνους των ρευματισμών και των αρθριτικών και βοηθούν στην επούλωση εξωτερικών πληγών.
Στην αγορά κυκλοφορούν στικ με μελισσόχορτο, αλλά επίσης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και το αφέψημα μελισσόχορτου ως εξής: Βράζετε 2-4 κουταλιές μελισσόχορτου και αφού κρυώσει βουτάτε μέσα βαμβάκι και ταμπονάρετε την πάσχουσα περιοχή. Μπορείτε να το εφαρμόσετε αρκετές φορές την ημέρα.
